چرخه حيات پيش بيانيه
چرخه حيات پيش بياني معمولاً بيانگر نوع سنتي اجراي پروژه ها مخصوصاً در مورد پروژه هاي عمراني و پروژه هاي بزرگ ساخت و ساز مي باشد. در اين چرخه حيات در مرحله برنامه ريزي در ابتداي پروژه ساختار شکست کار و زمانبندي انجام فعاليتها در طول پروژه در حد امکان با تفصيل مناسب تهيه مي گردد. در چرخه حيات پيش بيانيه توضيح مي‌دهند تا الزامات مورد نظر مشتري را با قطعيت بالا در ابتداي پروژه تعيين کرده و با اين روش ريسک پروژه را کاهش داده و منابع مختلف مورد نياز جهت اجراي پروژه را به صورت تفصيلي در ابتداي پروژه مشخص نمايند.
طبيعتاً اين پروژه ها زماني موفق هستند که دامنه تغييرات در طول پروژه محدود بوده و احتمال تغييرات اساسي در الزامات مورد نظر مشتري نزديک به صفر باشد. همچنين در اين پروژه ها مجريان پروژه تلاش مي کنند تا پس از تعريف الزامات پروژه در ابتداي کار و تغييرات در الزامات پروژه و خواسته هاي مشتري را در طول اجراي پروژه به حداقل برسانند.
همچنين مشخص شدن برنامه تفصيلي اجراي پروژه در ابتداي کار، قابليت کنترل بيشتري بر روي تغييراتي که ممکن است بر روي محدوده، زمانبندي و بودجه پروژه تاثير گذار باشند براي مجريان پروژه فراهم مي گردد و برنامه تفصيلي اوليه امکان مديريت بهتري را بر روي ريسک و هزينه پروژه فراهم مي آورد.
البته بايد توجه داشت که پروژه هاي پيش بيانيه معمولاً ارزش کسب و کار را تا انتهاي پروژه تحويل نمي‌دهند که همين موضوع مي تواند ريسک بالايي را براي پروژه به همراه داشته باشد. همچنين اگر يک پروژه پيش بيانيه با تغييرات اساسي درخواست هاي مشتري و يا الزامات پروژه نسبت به تعريف اوليه آنها مواجه شود ممکن است تحميل شدن هزينه هاي بالا و پيش بيني نشده بر پروژه دور از انتظار نباشد.
مشخصات چرخه حيات تکراري در پروژه ها
در مواردي که يک پروژه از چرخه حيات تکراري پيروي مي نمايد محصولات تحويلي هاي پروژه از طريق ساختن و ارائه نمونه‌هاي اوليه تعريف مي گردد. به عبارت ديگر ساختن و تکامل نمونه‌هاي اوليه تا زماني که مشتري به تعريف نسبتاً دقيق و روشني از محصول نهايي موردنظر دست يابد ادامه پيدا مي کند.
در نتيجه در اين روش تيم پروژه را بازه‌هاي زماني ثابت(time boxed)مثل چند هفته براي انجام هر تکرار استفاده و در هر تکرار ديدگاهها را جمع آوري کرده و سپس بر مبناي نظرات گردآوري شده نمونه اوليه محصول را مجدداً توليد مي نمايد. در نتيجه در اين روش انجام تکرارها به شناسايي و کاهش عدم قطعيت ها در پروژه منجر مي گردد.
در نتيجه استفاده از چرخه حيات تکراري، در مواردي که پيچيدگي پروژه زياد است و يا تعريف پروژه به صورت مداوم تغيير مي‌يابد يا آنکه ذينفعان پروژه بر روي محصول نهايي توافق نظر ندارند مي تواند کارساز باشد.
با توجه به توضيحات فوق طبيعي است که استفاده از چرخه حيات تکراري در اجراي پروژه ها منجر به طولاني تر شدن زمان اجراي پروژه ها مي گردد زيرا چرخه حيات تکراري به جاي تمرکز بر سرعت تحويل پروژه، بر بهينه‌سازي يادگيري تمرکز پيدا مي‌کند.
همچنين بخوانيد : چرخه حيات پروژه چيست و ويژگي هاي اصلي آن چيست؟
مشخصات چرخه حيات افزايشي در پروژه ها
در موارد بسياري مشتري پروژه نياز داشته و يا شديداً علاقه دارد تا نتيجه اجراي پروژه را در اسرع وقت مورد استفاده قرار داده و يا حداقل از برخي تحويلي ها و خروجي هاي پروژه، در مدت زمان کوتاهي به بهره برداري نمايد. در نتيجه در چرخه حيات افزايشي به جاي آماده‌شدن تحويلي ها به صورت يکجا در انتهاي پروژه، اين موارد به صورت تحويلي هاي کوچکتر شکسته شده و در بازه زماني هاي کوتاه به صورت تدريجي تا کامل شدن محصول نهايي پروژه به مشتري تحويل مي گردد.
نقطه قوت چرخه حيات افزايش اين است که کارها را نه تنها براي ارائه محصول نهايي پروژه، بلکه با هدف ايجاد ارزش در نزديک ترين زمان ممکن براي مشتريان يا حاميان مالي پروژه سازماندهي مي نمايند. برخي پروژه هاي چابک در روزهاي اوليه پروژه قسمتي از ارزش مورد نظر را به مشتري ارائه مي نمايند و در برخي ديگر اين امر ممکن است بين يک يا چند هفته زمان ببرد. در چرخه حيات افزايشي پروژه ممکن است در حين اينکه پروژه ادامه مي‌يابد تيم پروژه از چشم انداز اصلي پروژه منحرف شود. البته در اين موارد تيم پروژه مي تواند انحراف از تعريف اوليه را مديريت کند زيرا ارزش مورد نظر را سريع تر به مشتري تحويل مي دهد. مي توان گفت در اين موارد درجه تغيير و انحراف، از اولويت پايين تري نسبت به تضمين دسترسي مشتري به ارزش در پايان پروژه دارد.
به عنوان نمونه در يک پروژه ساختماني ممکن است مجريان پروژه بخواهند يک واحد و يک طبقه از ساختمان را قبل از انجام ساير کارهاي باقيمانده ساختمان به صورت کامل به اتمام برسانند. در چنين مواردي ممکن است مجري يک طبقه را به صورت مبله و رنگ آميزي شده قبل از رفتن به طبقه بعدي تکميل نمايد.
در نتيجه با استفاده از چرخه حيات افزايشي در اين مورد مشتري مي تواند چيدمان، رنگ بندي، معماري داخلي و ساير جزئيات را به صورت عيني مشاهده کرده و قبل از سرمايه‌گذاري پولي و زماني بيشتر نسبت به اعمال تغييرات و بهينه سازي در طراحي و ساخت طبقه بعدي اقدام نمايد. در نتيجه استفاده از چرخه حيات افزايشي در اين مثال با اجتناب از دوباره کاري ها به کاهش هزينه پروژه منجر شده و رضايت مشتري را از محصول نهايي پروژه افزايش مي دهد.
مشخصات چرخ هاي حيات چابک
مشخصه چرخه حيات پروژه چابک آن است که تيم پروژه از آمادگي لازم جهت وقوع تغيير در الزامات پروژه برخوردار است. در اين روش از چرخه هاي تکراري و افزايشي براي برنامه ريزي بهتر مراحل بعدي پروژه استفاده مي گردد. مزيت استفاده از روش هاي افزايشي در پروژه هاي چابک آن است که تحويلي هاي افزايشي به تدريج الزامات پنهان يا نادرست را مشخص مي سازد. جهت دستيابي به رويکرد تحويل افزايشي مي توان از دو روش چابک بر مبناي تکرار و چابک بر مبناي جريان استفاده نمود.
روش چابک بر مبناي تکرار
در اين روش تکرارها به صورت بسته هاي زماني با مدت مساوي در نظر گرفته مي شوند. در نتيجه در هر تکرار تيم بر روي مهم ترين امکانات مورد نظر مشتري تمرکز کرده و در راستاي تکميل کارها مشارکت مي کند. با توجه به مشخص و ثابت بودن زمان تکرار ها در اين روش، تيم ممکن است تصميم بگيرد که به صورت همزمان بر روي توسعه چند اين قابليت کار کند هرچند که تکميل تمامي اين کارها در يک تکرار امکان پذير نباشد.
همچنين بخوانيد : چرخه حيات پروژه در صنعت ساخت و ساز
روش چابک بر مبناي جريان
اما در اين روش تيم اجرايي به جاي زمانبندي بر مبناي تکرار ويژگي‌هاي مورد نظر مشتري را بر روي يک تابلوي وظايف مديريت مي کنند. در اين تابلوي وظايف، کار هاي مورد نياز جهت ارائه ويژگي هاي مورد نظر مشتري در ستون هايي که ميتوان آنها را بسته هاي کاري ناميد دسته‌بندي مي‌شوند و پيشرفت پروژه بر اساس پيشرفت کارها درهر ستون دسته بندي مي شود.
در اين روش تيمها براي شناسايي بهتر نيازمنديهاي مشتري و کاهش دوباره کاري سعي مي کنند تا کارها را در مراحلي با اندازه هاي کوچک انجام دهند تا تغييرات مورد نياز شناسايي شوند. در نتيجه بدون استفاده از تکرار ها براي تعيين بازه هاي برنامه‌ريزي و بازنگري، تيم پروژه و ذينفعان کسب و کار مناسب ترين زمان بندي را به منظور برنامه ريزي، بازبيني خروجي هاي پروژه و بازنگري ها تعيين مي کنند.
