مديريت پروژه فرآيندي ميباشد که به کمک دانش و ابزارهاي موردنياز، دستيابي به هدف هاي پروژه را ميسر مي‌نمايد. اين فرايند در اصل از سه وظيفه برنامه‌ريزي، اجرا و کنترل تشکيل ميگردد. اين فرايندها در استاندارد ها و راهنماها به گونه هاي مختلفي دسته‌بندي گرديده‌اند که يکي از اين استانداردهاي معتبر، راهنماي مديريت پروژه (pmbok) موسسه مديريت پروژه آمريکا مي باشد.
موسسه مديريت پروژه هاي ايالات متحده آمريکا در سال 1969 تاسيس شد و در سال 1976 تصميم گرفت ايده هاي مديران پروژه را مستند نمايد که نتيجه اين کار در سال 1987 با اسم راهنماي مديريت پروژه به چاپ رسيد و در سال 1996 او‌لين نسخه قانوني اين راهنما با تاييد موسسه ملي استانداردهاي آمريکا چاپ شد.
مديريت يک پروژه بر پايه ي راهنماي مديريت پروژه موسسه مديريت پروژه آمريکا دربرگيرنده 10 حوزه يا عنصر اصلي ميباشد:
مديريت يکپارچه پروژه
اين حوزه به فرآيندها و فعاليت هايي ميپردازد که براي تعريف و ترکيب فرايندهاي متعدد مديريت پروژه در ساير حوزه ها موردنياز ميباشد.
فرآيندهاي اين حوزه از مديريت پروژه عبارتند از:
– بيانيه محدوده اوليه پروژه
– تنظيم برنامه مديريت پروژه
– مديريت و هدايت اجراي پروژه
– نظارت و کنترل فعاليت هاي پروژه
– کنترل يکپارچه تغييرات
مديريت محدوده پروژه
مقصود اين حوزه از مديريت پروژه تعريف جامع و مانعي از کارهاي موردنياز براي تکميل موفقيت آميز پروژه ميباشد. فرآيندهاي اين حوزه از مديريت پروژه عبارتند از :
- برنامه‌ريزي محدوده
- تعريف محدوده
- تنظيم ساختار شکست کار
- مميزي محدوده
- کنترل محدوده
مديريت زمان پروژه
فرآيندهاي اين حوزه از مديريت پروژه، که تکميل به‌موقع پروژه را نشانه مي روند عبارتند از :
- تعريف فعاليت ها
- توالي فعاليت ها
- برآورد منابع فعاليت ها
- تخمين زمان فعاليت ها
- تهيه و تنظيم برنامه زمانبندي
- کنترل برنامه زمانبندي.
مديريت هزينه پروژه
فرآيندهاي اين حوزه از مديريت پروژه به تکميل مطابق با بودجه تصويب شده پروژه مربوط ميگردد و دربرگيرنده اين موارد ميباشد: برآورد هزينه‌ها، بودجه بندي هزينه ها و در اختيار گرفتن هزينه ها.
حتما بخوانيد : اهميت مديريت کيفيت در پروژه هاي ساختماني چيست؟
مديريت کيفيت پروژه
فرايندهاي مديريت کيفيت پروژه، عبارتند از برنامه ريزي کيفيت، تضمين کيفيت و کنترل کيفيت.
مديريت منابع انساني پروژه
اين حوزه از مديريت پروژه دربرگيرنده فرايندهايي ميباشد که تيم پروژه را شکل داده و کنترل مي‌نمايد برنامه ريزي منابع انساني پروژه، تشکيل تيم پروژه توسعه تيم پروژه و مديريت آن.
مديريت ارتباطات پروژه
فرايندهاي اين حوزه از مديريت پروژه که به جمع‌آوري، توزيع و بازيافت مناسب اطلاعات ميپردازد، عبارتند از:
- برنامه‌ريزي ارتباطات
- توزيع اطلاعات
- گزارش عملکرد
- مديريت ذينفعان.
مديريت ريسک پروژه
مديريت ريسک پروژه شامل فرآيند هايي ميباشد که به شناسايي، تحليل، پاسخگويي و نظارت بر ريسک هاي پروژه مربوط ميشود :
- برنامه ريزي مديريت ريسک
- شناسايي ريسک، بررسي کيفي ريسک، تحليل کمي ريسک، برنامه ريزي پاسخ به ريسک و کنترل و نظارت بر ريسک.
مديريت تدارکات پروژه
اين حوزه از مديريت پروژه به فرايندهاي خريد محصولات و خدمات خارج از تيم پروژه مي پردازد :
- برنامه خريد ها، برنامه قراردادها، استعلام از فروشندگان، انتخاب تامين کنندگان، اداره قرارداد و خاتمه قرارداد.
مديريت ذينفعان پروژه
شامل فرآيندهاي مورد نياز براي شناسايي اشخاص، گروه‌ها يا سازمان‌هايي ميباشد که مي توانند بر پروژه اثر بگذارند يا اين که از آن اثر بپذيرند تا انتظارات ذينفعان و اثر آنها بر پروژه، تحليل گردد و استراتژي‌هاي مديريت مناسب براي تعامل اثربخش با ذينفعان در اجرا و تصميمات پروژه، توسعه داده شوند.
ساير دسته بندي ها در مورد حوزه هاي دانش مديريت پروژه
چهار حوزه مديريت محدوده، زمان هزينه و کيفيت را سطوح دانش پايه ميگويند چون به صورت مستقيم منجر به توليد تحويل شدني ها و تامين هدف هاي پروژه ميشوند. مديريت منابع انساني، ارتباطات، ريسک و تدارکات را نيز سطوح دانش تهسيل کننده ميگويند؛ چون حکم و وسيله کمک کننده براي دستيابي به تحويل شدني ها و اهداف را دارا هستند. همچنين حوزه دانش مديريت يکپارچه پروژه وظيفه هماهنگ سازي 9 سطح ديگر را داشته و موجب استانداردسازي آن ها ميگردد : بدين ترتيب بر ساير سطح هاي دانش تأثير گذاشته و از آنها تأثير مي‌پذيرد و به آن دانش ارتباط دهنده ميگويند.
مديريت ايمني پروژه، مديريت محيط زيست پروژه، مديريت مالي پروژه و مديريت مطالبات پروژه 4 حوزه ميباشند که منحصر به پروژه‌هاي صنعت ساخت و ساز بوده و به صورت جداگانه مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
