خصوصیات رهبر پروژه و مدیر پروژه با یکدیگر تفاوت دارد؛ کسی که یک مدیر پروژه موفق است و از تمام مهارت های لازم برای پیشبرد پروژه برخوردار است، لزوما نمی تواند یک رهبر پروژه قوی باشد. تفاوت هایی میان رهبری پروژه و مدیریت پروژه وجود دارد که در ادامه مقاله به بررسی بیشتر این دو خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
مدیر پروژه چه کسی است؟
مدیر پروژه همواره به دنبال آن بوده که برای رسیدن به اهداف پروژه، باید چه کاری انجام دهد و منابعی که در اختیار دارد را چگونه مدیریت کند و بیشتر پیرو قواعد مدیریت کلاسیک است.
رهبر پروژه کیست؟
رهبر پروژه صرفا به دنبال پیشبرد اهداف پروژه نیست؛ رهبر پروژه نسبت به مدیر پروژه که صرفا به دنبال رسیدن به هدف مدنظر پروژه است، به دنبال تاثیرگذاری بهتر بر روی اعضای تیم با به چالش کشیدن یک سری قوانین و قواعد سختگیرانه سازمانی است و سبک مدیریت مدرن را در پیش گرفته است.
تفاوت رهبر پروژه و مدیر پروژه
رهبر پروژه اعضای تیم خود را تشویق به ارائه نوآوری و خلاقیت بیشتر میکند
رهبر پروژه بر خلاف مدیر پروژه که صرفا از اعضای تیم خود می خواهد که برای به ثمر رسیدن پروژه به وظایف خود عمل کنند، از نوآوری و خلاقیت اعضای تیم خود بهتر استفاده میکند و آن ها را تشویق به نوگرایی بیشتر میکند؛ به آن ها می آموزد که خود را محدود به اهداف پروژه نکنند و اهداف و چشم اندازهای بزرگتری داشته باشند.
رهبر پروژه، قدرت حل مسئله و مهارت تصمیم گیری را در میان اعضای تیم خود تقویت میکند
برخلاف مدیر پروژه که بیشتر به دنبال کنترل اعضای تیم و تحمیل دستورات و قوانین سازمانی است، رهبر پروژه با نفوذ و محبوبیتی که در میان اعضای تیم خود دارد سعی میکند که قدرت حل مسئله و مهارت تصمیم گیری را در میان اعضای تیم خود تقویت کند و به آن ها فرصت یادگیری بدهد.
رهبر پروژه، ریسک های موجود در پروژه را با جان و دل میپذیرد
رهبر پروژه نسبت به مدیر پروژه، قدرت مدیریت ریسک بهتر و ریسک پذیری بالاتری دارد. رهبران پروژه همیشه به دنبال ارائه راهکارهای جدید هستند و ریسک ناشی از این راهکارهای جدید را نیز با جان و دل قبول میکنند و به اعضای تیم خود نیز می آموزند که همیشه باید ریسک پذیر بود.
رهبر پروژه همیشه خلاف جهت آب شنا میکند!
مدیر پروژه همیشه همیشه خود را پیرو دستورات سازمانی می داند و جرات آن را ندارد که حتی پای خود را یک قدم ورای قوانین و قواعد تحمیلی بگذارد؛ اما رهبر پروژه همیشه بر خلاف جهت آب شنا میکند و خود را محدود به یکسری قوانین و قواعد سخت نمیکند.
شباهت رهبر پروژه و مدیر پروژه
علی رغم تفاوت های ذکر شده، میان رهبر پروژه و مدیر پروژه شباهت هایی نیز وجود دارد؛ به این معنا که رهبر پروژه نیز به نحوی مدیر پروژه است.
مدیران رده بالا در مدیریت مدرن و مخصوصا در سازمان های بزرگ، اکثرا نقش رهبر پروژه را ایفا می کنند تا مدیر پروژه و نقش ها و وظایف مدیر پروژه را بیشتر به مدیران میان رده می سپارند؛ رهبر پروژه چشم اندازهایی ورای اهداف سیستماتیک پروژه دارد؛ اما بدون وجود مدیر پروژه نمی تواند کاری از پیش ببرد.
آیا میشود هم رهبر پروژه و مدیر پروژه بود؟
مدیر یک پروژه میتواند رهبر پروژه نیز باشد؛ منتها با این تفاوت که برای بهتر پیش رفتن اهداف پروژه و برقراری محیط صمیمانه کاری باید نفوذ و تاثیرگذاری یک رهبر را نیز داشته باشد.
به نسبت اهداف و نوع پروژه ای که در دست دارید، گاهی باید نقش مدیر پروژه را ایفا کنید و گاهی نیز باید رهبر پروژه باشید؛ مثلا زمانی که اعضای تیم پروژه شما افرادی تازه کار هستند، باید بیشتر نقش مدیر پروژه را داشته باشید تا رهبر پروژه؛ تا در ابتدا راه و چاه کار به تناسب اهداف پروژه به آن ها بیاموزید.
مدیر پروژه و رهبر پروژه مکمل یکدیگر هستند
همان طور که در سطرهای بالا توضیح داده شد، گاهی لازم است مدیر پروژه باشیم و گاهی نیز باید نقش رهبر پروژه را ایفا کنیم؛ بنابراین می توان این طور نتیجه گرفت که رهبری و مدیریت در هر پروژه و کسب کار، دو چیز جدایی ناپذیر بوده و مکمل یکدیگر هستند.
گاهی نیز به تناسب نوع پروژه میتوان نقش رهبر پروژه و مدیر پروژه را با یکدیگر ادغام کرد و از سبک و سیاق هر دو روش در آن واحد استفاده کرد؛ یعنی هم مدیر خوبی باشید و هم یک رهبر با نفوذ و تاثیرگذار.
معرفی کتاب رهبر پروژه و مدیر پروژه
لازم برای بالاتر برد دانش و آگاهی خود در مورد مدیر و یا رهبر بودن،مطالعه بیشتری داشته باشیم و خود را به روز نگه داریم. به این منظور، در بخش پایانی مقاله قصد دارم تا شما را با چند کتاب مفید در این حوزه آشنا کنم:
- کتاب مدیر اثربخش؛ نوشته پیتر دراکر
- کتاب صراحت بیان برای مدیران؛ کیم اسکات
- کتاب 21 قانون انکارناپذیر رهبری؛ جان سی مکسول
- رهبری و مدیریت نوآوری؛ راسل آرشیبالد و شین آرشیبالد
سخن آخر
در این مقاله با تفاوت ها و شباهت های موجود میان مدیر پروژه و رهبر پروژه آشنا شدید. در این مقاله آموختید بین رهبر پروژه و مدیر پروژه هم می تواند شباهت وجود داشته باشد و هم تفاوت و این که نقش و خصوصیات آن ها در برخی موارد یکی نیست؛ اما میتوانند مکمل یکدیگر باشند؛ در برخی موارد نیز می توان نقش مدیر پروژه و رهبر پروژه را با یکدیگر ادغام کرد و ترکیبی از سبک و شیوه های آن ها را به کار بست.
در پایان نیز در مورد سبک و شیوه رهبری مدیریت چند کتاب به شما معرفی کردم که مطالعه آن ها خالی از لطف نیست و میتواند به شما کمک زیادی در به روز ماندن و موفق تر شدن در حرفه تان بکند. پیشنهاد میکنم حتی اگر یک رهبر پروژه و یا مدیر پروژه حرفه ای و کاربلد هستید، همیشه خودتان را با مطالعه کتاب های به روز و مفید، آپدیت نگه دارید.
علاوه بر همه این مواردی که در مقاله، برای اعمال بهتر رهبری و مدیریت خود بر اعضای تیم، آن ها را با نرم افزارهای به روز و مدرنی مثل نرم افزار مدیریت پروژه و نرم افزار مدیریت پروژه ساختمانی آشنا کنید.
